Susuka, Pero Hindi Susuko

By Dr. Jessa Gilda Pandy

Para sa mga pasyente na sumasailalim sa chemotherapy, ang pagduduwal at tuluyang pagsusuka ay kabilang sa mga pinakamadalas na epekto na maaaring maranasan. Halos 80% ng mga pasyenteng may kanser ang nakararanas nito. Maaari itong magdulot ng dehydration at pagbagsak ng timbang kung hindi matugunan.

Ang mga sintomas na ito ay maaaring sanhi ng:

mismong kanser,
mga gamot para sa kanser, tulad ng chemotherapy at radiation therapy,
iba pang mga gamot na maaaring ibinibigay sa mga pasyenteng may kanser, o kaya’y
mga amoy ng pagkain, pabango at iba pang mga bagay

Paano nagdudulot ng pagduduwal at pagsusuka ang chemotherapy?

Minsan, epekto ito ng gamot sa isang bahagi ng utak, ang “chemotherapy trigger zone”, na nagpapadala ng mga senyales na nakapagdudulot ng pagsusuka.
Minsan din, direktang epekto naman ito ng chemotherapy sa lalamunan, tiyan, at bituka.
Sa mga chemotherapy drugs, may mga gamot na mas nakapagpapasuka kumpara sa iba, at depende rin ito sa dose ng gamot.

Sinu-sino ang mas at risk na makaranas ng pagduduwal at pagsusuka?

Mga babae
Edad na mas mababa sa 50
Nakaranas na ng pagsusuka sa dating mga chemotherapy sessions
Pagkakaroon ng anxiety o labis na kaba
Likas na mahiluhin habang nasa gumagalaw na sasakyan
Nakaranas ng pagsusuka o morning sickness noong nagbubuntis
Madalas na pag-inom ng alcoholic drinks

Para sa mga sumasailam sa chemotherapy, ano ang mga maaaring gawin para maiwasan o mabawasan ang pagduduwal at pagsusuka?

Sa iyong pinakaunang chemotherapy session, siguraduhing kumain at uminom nang kaunti bago magsimula ang paggamot
Kung madalas naduduwal o nasusuka sa oras ng chemotherapy, iwasan kumain ng 1-2 oras bago ang naka-iskedyul na paggamot
Kung madalas naduduwal pagkatapos ng chemotherapy, iwasan kumain hanggang 3 oras pagkatapos ng paggamot
Pagkatapos ng iyong chemotherapy session, siguraduhing uminom ng 8-10 baso ng tubig bawat araw para maiwasan ang dehydration. Unti-unti at dahan-dahan ang pag-inom para hindi mabigla ang tiyan.
Inumin sa tamang oras ang gamot na panlaban sa pagsusuka na inireseta ng iyong oncologist. Halimbawa ng mga gamot na ito ay metoclopramide, ondansetron, apprepitant, dexamethasone, at omeprazole.
Kumain nang madalas ngunit paunti-unti. (halimbawa, 5-6 na beses sa isang araw imbis na 3 beses na maramihang pagkain)
Maaaring makatulong ang mga sumusunod: lemon, mints, berries, luya, mansanas, ubas, salabat, popsicles, at ice chips.
Kumain ng mga tuyong pagkain tulad kanin, crackers, tinapay at biskwit.
Siguraduhing sariwa ang hangin sa kwarto. Buksan ang bintana para maalis ang mga hindi kanais-nais na amoy.

Iwasan ang mga sumusunod:

IWASAN ang mga pagkaing masyadong matamis, malansa, masebo, mataba, maalat, maanghang at may matapang na amoy.
IWASAN ang mga lugar na may malakas na amoy ng pagkain, sigarilyo, sasakyan, at mga kemikal.
IWASAN ang mahiga 30-60 minuto pagkatapos kumain
IWASAN ang mga paboritong pagkain kapag ikaw ay nasusuka, dahil maaaring hindi mo na ito gugustuhin sa darating na panahon.

Kailan dapat agarang sumangguni sa doktor?